ÖN BİLDİRİM İŞLEMLERİ:
Ön Bildirim: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliğ eki listelerden;
- Ek-1/A ve Ek-1/B’de belirtilen ürünler için, “Hayvan ve Ürünlerin Ülkeye Girişinde Ön Bildirim ve Veteriner Kontrollerine Dair Yönetmelik”,
- Ek-2’de belirtilen ürünler için, “Bitkisel Gıda ve Yem İthalatının Resmi Kontrollerine Dair Yönetmelik”,
Hükümlerine uygun olarak ön bildirim yapılması gerekir.
İlgili yönetmelikler kapsamındaki ürünlerin resmi kontrolleri öncesinde ithalatçı tarafından, ithal edilecek bilgileri içeren beyanı resmi kontrolün gerçekleşeceği sınır kontrol noktası veya İl Müdürlüğüne yapılması gerekmektedir.
Ön Bildirim İşlem Süreci:
- İthalatçı veya temsilcisi ön bildirim işleminden önce İl Müdürlüğü’ne başvurarak; ithalatçı, ihracatçı ve/veya üretici firma bilgilerini Gıda Güvenliği Bilgi Sistemi (GGBS)’ne kaydettirir.
- Ön bildirim işlemi için GGBS’ye girişte gerekli kullanıcı adı, parola ve şifre bilgileri İl Müdürlüğü’nden alınır.
- İthalatçı veya temsilcisi, ürünün giriş gümrüğüne tahmini varış tarihi veya resmi kontrol talep edilen tarihten en az 3 gün önce GGBS’ye giriş yaparak ön bildirim formunu doldurur.
- Her bir ürün için ayrı ayrı ön bildirimde bulunulur.
- Ürüne ait belgeler tarayıcıdan geçirilerek elektronik ortamda GGBS’deki ön bildirim formuna eklenir. Yabancı dillerde düzenlenmiş belgelerin tercümeleri de ön bildirime eklenmelidir. Sağlık Sertifikası, tercüme büroları tarafından tercüme edilmiş olmalıdır.
- GGBS, her bir ön bildirim için bir ön bildirim numarası ve takip şifresi üretir. Yapılan ön bildirim, bu ön bildirim numarası ve şifresi ile takip edilir.
- Ön bildirim ve ekindeki belgeler sınır kontrol noktası veya İl Müdürlüğü’nce iki iş günü içerisinde incelenir. İnceleme sonucunda;
- Ön bildirimde sunulan bilgi ve belgelerin mevzuata uygun olmaması durumunda ön bildirim reddedilir ve uygunsuzluk hakkında ithalatçıya bilgi verilir.
- Ön bildirimde sunulan bilgi ve belgelerin mevzuata uygun olması durumunda, sınır kontrol noktası veya İl Müdürlüğü, ithalatçı veya temsilcisine ürünlerin kimlik ve fiziksel kontrolünün başlatılacağı tarih hakkında bilgi verir. Bu tarih; bitki sağlığı kontrolüne tabi ürünler için ürünün geliş tarihinden itibaren, diğer ürünler için kontrolün talep edildiği tarihten itibaren en geç üç iş günü içerisinde olmak zorundadır.
- Aynı ürün ve belgeler ile daha önce onaylanmış ön bildirimin onaylanması esastır.
- Ön bildirimi reddedilen firma, uygunsuzluğu gidererek yeniden ön bildirimde bulunabilir.
DOKÜMAN KONTROLÜ:
- İthalatçı veya temsilcisi, onaylanmış ön bildirim için resmi kontrolün yapılacağı tarihte Başvuru Formu (Örneği tarafımızca gönderilecektir), Ön Bildirim Formu ve ön bildirime ekli belgelerin asılları ile birlikte İl Müdürlüğü’ne müracaat eder. Başvuru Formu kaşeli ve ithalatçı veya temsilcisi tarafından imzalanmalıdır.
- Resmi kontrolün yapılacağı tarihte asıl belgeler ile İl Müdürlüğü’ne müracaat edilmezse ön bildirim iptal edilir.
- İbraz edilen asıl belgelerin, ön bildirimde eklenen belgelerle uyumlu olması zorunludur. Uyumsuzluk durumunda GGBS ithalat onay sayfasında doküman kontrolü bölümü olumsuz olarak işaretlenerek ithalat reddedilir ve reddedilen ürünle ilgili olarak Gümrük İdaresine uygunsuzluk yazısı yazılır.
- Aynı ürün için düzenlenmiş asıl belgelerin İl Müdürlüğü’ne bir defa verilmiş olması yeterlidir. Daha sonraki ön bildirimler için diğer İl Müdürlüklerince asıl belgeler talep edilmez. Bu durumda daha önce onaylanmış olan ön bildirimler ekinde yer alan belgeler teyit amaçlı kontrol edilir.
- Doküman kontrolü uygun olan ürünler için kimlik kontrolü ve fiziksel kontrol işlemlerine başlanır.
TÜRKÇE ETİKET VE BİLEŞEN LİSTESİ:
- Gıdaların Türkçe etiketleri, “Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği” , gıda ile temas eden madde ve malzemelerin Türkçe etiketleri “Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmeliği” ve ürünler ile ilgili diğer mevzuatta yer alan etiketleme kurallarına uygun olmak zorundadır.
- Hammadde olarak ithal edilen, doğrudan perakende piyasaya arz edilmeyecek olan, dökme olarak ambalajsız getirilen, son tüketiciye veya toplu tüketim yerine sunulmayan gıda ve yem için Türkçe etiket aranmaz. Türkçe etiketleme zorunlu olan ürünlerin etiketleme işlemi tamamlanmadan uygunluk yazısı düzenlenmez.
- Tablet, kapsül vb. formdaki ürünlerin Türkçe etiketlerinde tablet, kapsül vb. adedi yer alması durumunda, ayrıca net miktar bilgisi aranmaz.
- Bileşen Listesi ihracatçı veya üretici tarafından düzenlenmiş olmalıdır. Tek bileşenden oluşan ürünler için (karabiber, elma, buğday vb.) bileşen listesi aranmaz.
- Bileşen listesinde ana bileşenlerin haricindeki katkı maddeleri, aroma vericiler, renklendirici vb. bileşenlerin miktarlarının veya oranlarının belirtilmesi zorunlu değildir.
- Bileşen listelerinde sadece bitki listesinde yer alan bitkiler için bitkinin Latince ismi ve bitkinin kullanılan kısmı aranacaktır. Bitki listesi kapsamında değerlendirilmeyen, yaygın olarak kullanılan bitkilerin Latince isimleri ile kullanılan kısımlarının bileşen listesinde belirtilmesi zorunlu değildir.
- Gıdaların, protein, vitamin, mineral miktar/oranları Türkçe etiket veya bileşen listesinde minimum değer şeklinde veya aralık belirtilerek (Örneğin; min. % 20 protein, Protein: % 18-22 vb.) yazılabilir. Bu durumda analiz sonuçları bileşen listesinde veya Türkçe etiket üzerindeki bilgiler çerçevesinde değerlendirilir.
TAKVİYE EDİCİ GIDALAR:
- Takviye edici gıdaların ön bildirimlerinde, ürünlerin internet ve diğer yayın organlarında yer alan reklamları incelenir. Mevzuata aykırı reklamı yapılan ürünler için ithalatçının, reklamların kaldırılmasına yönelik yasal işlemlere başlamış olması durumunda ön bildirim incelenmeye devam edilir. Aksi halde ön bildirim reddedilir.
- Takviye edici gıdaların bileşimlerine göre Türkçe etiketlerinde besin öğeleri ile ilgili ifadeler belirlenerek kısıtlanmıştır. Bu nedenle beyanların, belirlenen ifadeler ya da benzerleri olması gerekmektedir.
- Takviye edici gıdaların Türkçe etiketlerinde besin öğesi ile eksikliği arasındaki bağı tanımlayan herhangi bir beyanın yer almaması gerekmektedir. Ürünlerde bulunan vitamin ve minerallerin belirlenmiş olan üst limitlere uygun olması zorunludur. Üst limitler hesaplanırken, doğal kaynaklardan gelen vitamin ve mineral değerleri dikkate alınmayacaktır.
- Vitamin ve minerallerden oluşan ürünlerin bileşiminde bitkiler yer alıyorsa, kullanılan bitkiler bilimsel veya geleneksel olarak yaygın kullanılan bitkiler olmalıdır.
- Takviye edici gıdalarda kullanılan bitkiler, Bakanlık tarafından oluşturulan Bitki listesi içinde yer alan pozitif bitkilerden olmalıdır.
SERTİFİKALAR:
- Sertifika, üzerinde “Ürünün serbestçe satıldığı, ürünün üretildiği ülkenin ülke mevzuatına uygun olarak üretildiği, AB mevzuatına uygun olarak üretildiği, ilgili ülkenin normlarına uygun olduğu, insan ve/veya hayvan sağlığı açısından risk taşımadığı, gıda ve/veya yem güvenilirliği açısından risk taşımadığı, yapılan analiz sonuçlarının uygun olduğu, gıda ile temasının uygun olduğu” gibi ürünün güvenilir olduğunu ifade eden ibarelerden biri yer almalıdır.
- Sertifikalar, menşe ülke ya da yükleneceği ülkenin sertifika düzenlemeye yetkili makamı tarafından onaylanmış olmalıdır. Sertifika, üretici veya ihracatçı adına düzenlenmiş olabilir. Ancak sertifika düzenlenmiş olan ürünün ülkemize ithalatı öncesinde ticarete konu olması nedeniyle ülkemize ihracat yapan firma, sertifikada belirtilen ihracatçı firmadan farklı olabilir. Bu durumda ithalatçının beyanı esas alınır.
- Sertifikalarda menşe ülke bilgisi bulunmadığı durumda üretici firma adresi menşe bilgisi olarak kabul edilir. Sertifikada menşein bulunmaması halinde sertifikaya ek bir belge ile ürün menşei belgelendirilir. Ek belge, sertifika düzenlemeye yetkili makam tarafından onaylanmalıdır.
- Üreticiyi veya ürünü garanti eden global sertifikalar, geçerli olduğu sürece yapılan tüm ön bildirimler için kabul edilir. Ön bildirimlerin farklı İl Müdürlüklerine yapılacak olması durumunda, orijinal sertifikanın bulunduğu İl Müdürlüğü sertifikanın fotokopisini onaylayarak ithalatçı veya temsilcisine verir.
- Belirli parti ve belirli miktar ürünü garanti eden sertifikalarda, parti numarası ve miktar bulunmak zorundadır. Bu sertifikalar, sertifikada belirtilen miktarı aşmamak üzere birden fazla ön bildirim için kullanılabilir.
- Üretildiği ülkedeki ürün adından farklı bir ürün adı ile ithal edilecek ürünlerin bileşen listesinde veya üreticinin düzenlediği belgede bu durumun beyan edilmesi halinde, sertifikada ayrıca ithal edilecek olan ürün ismi aranmaz.
- Bitki sağlığı kontrolüne tabi ürünlerde sertifika aranmaz, bitki sağlığı kontrolü sonucunda düzenlenen uygunluk yazısı aranır.
- Sertifika tarih ve numaraları GGBS’ye kaydedilir. Sertifika numarası bulunmayan sertifikaların numara bölümüne sertifikayı imzalayan yetkilinin adı kaydedilir.
- Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü internet sitesinde, gıda ile temas eden madde ve malzemeler için sertifika düzenleyen ülkeler yer almaktadır. Gıda ile temas eden madde ve malzemeler için sertifika düzenlemeyen ülkelerden yapılacak olan ithalatta sertifika yerine üretici tarafından düzenlenmiş olan firma beyanı sertifika yerine kabul edilir. Firma beyanında ürün adı, miktarı, parti veya lot numarası, üretici firma adı ve adresi ile gıda ile temasının uygun olduğuna dair ifadeler yer almalıdır.
- Sertifikaların geçerlilik süresi sertifika üzerinde belirtilen süre kadardır. Sertifika üzerinde geçerlilik süresi belirtilmediği takdirde, bu süre ürünün son tüketim tarihini aşmamak üzere, sertifikanın düzenlendiği tarihten itibaren 1 yıldır. Ön bildirimin yapıldığı tarihte sertifikanın geçerlilik süresinin dolmamış olması şarttır.